Rekonstrukcja wartowni granicznej to prawdziwa gratka, szykowana specjalnie na tegoroczne Dni Odolanowa.
Odsłonięcie odtworzonego fragmentu struktury granicznej to będzie niezwykła uroczystość. Wartownia graniczna, oznakowania przejścia, oryginalne granitowe słupy graniczne sprowadzane specjalnie z Komendy Powiatowej Policji w Lęborku, tablice poglądowe – wszystko dotyczy przedwojennej granicy polsko- niemieckiej.
Punkt ten przybliży każdemu historię pogranicza oraz Odolanowa jako miasta garnizonowego z siedzibą dowództwa Pułku oraz Komisariatu Straży Celnej. Przy tej okazji warto przypomnieć, że to właśnie z Odolanowa stacjonujący tutaj Pułk Strzelców Granicznych, żegnany przez Wielkopolan, odchodził na wojnę polsko-bolszewicką.
Niezwykłą oprawę uroczystości odsłonięcia rekonstrukcji zapewni występ Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej. Przybędzie ona specjalnie z Nowego Sącza. W przygotowania zaangażowany jest także Komendant Główny Straży Granicznej gen. Bryg. Dominik Tracz . Podkreśla on związek formacji granicznych z historią regionu.
Inicjatywa, aby uwiecznić historię regionu, powstała w marcu 2013 r. Postanowiono dokumentowanie działania formacji granicznych na tym terenie poprzez rekonstrukcję przejścia granicznego z okresu międzywojennego. Zanim w gabinecie Burmistrz Gminy i Miasta Odolanów zapadła decyzja o odtwarzaniu fragmentu struktury granicznej, odbyła się seria odczytów dla szkół. Planowaniem rekonstrukcji posterunku granicznego zajęli się pasjonaci historii tj. prezes Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych Waldemar Bocheński i kierownik Sekcji Zbiorów Muzealnych Archiwum Służby Granicznej Miłosz Filipowiak.
Jak pokazuje historia, wytyczenie granicy w tym miejscu, było efektem ustaleń Traktatu Wersalskiego. Wielki wpływ na kształt Wielkopolski w granicach Polski miało Powstanie Wielkopolskie, jedyne zwycięskie w historii powstań. Spowodowało to ukształtowanie się nowych stosunków ekonomicznych, kulturowych i politycznych na pograniczu. Kolejne formacje zabezpieczały kraj przez przemytem i nielegalną migracją.
W okolicy Odolanowa były to przejścia tak zwane przepustkowe – ruchu osobowego, gdzie odbywał się mały ruch graniczny (za okazaniem przepustki) i przejścia obsługujące ruch osobowo - kołowy. Najbliższe przejście od budowanej odolanowskiej rekonstrukcji było w Sulmierzycach, gdzie jeszcze do niedawna stał słup graniczny.
Podczas badań terenowych, prowadzonych przez historyków ze Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych i Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie, okazało się, że ciągle w pamięci mieszkańców są wspomnienia z czasów, gdy w Wielkopolsce przebiegała granica polsko – niemiecka. Była ona ochraniana przez Straż Celną a od 1928 roku przez Straż Graniczną. Badania były poprzedzone analizą materiałów archiwalnych.
Ze względu na historię związaną z pograniczem Odolanów wpisany został w wykaz miejscowości, których odwiedzenie jest punktowane do odznaki turystycznej Straży Granicznej w ramach PTTK.
Zuzanna Jerzyk